Turizm sektörünün haber kaynağı turizm Haber Merkezi'nin haberine göre sektöre ilişkin değerlendirmelerde bulunan Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı oya narin turizm sektöründe borçların azaldığını, bu durumun iyiye işaret olmadığını turizm sektörünün döviz getirince vergi ödediğini ancak aynı dövizi ihracat sektörü getirince teşvik aldığını belirtti. Turizm yatırımlarında geri dönüş süresinin uzadığını belirterek turizm yatırımlarının planlama süreci dahil en az 4-5 yılı aldığına dikkat çeken ttyd Başkanı Oya Narin yatırımın geri dönüşünün eskiden 7-8 yıl iken şimdi 13-15 yıla uzadığını belirterek şunları söyledi:
''Çünkü uluslararası standartların üzerinde tesisler yapılıyor. Türkiye’deki toplam yatak kapasitesi 2 milyon. Ancak, bu 2 milyon yatağın kalitesinin artırılması gerekiyor. Söz konusu yatak kapasitesini oluşturan tesislerin yüzde 40’ı 1999 yılı öncesinde yapılmış. Turizm yatırımının planlaması, ayağa kalkması 3-4 yıl sürebiliyor. Hepimiz bürokraside boğulabiliyoruz. Dolayısıyla yabancı yatırımcı için bunlar biraz ürkütücü. Yabancı yatırımcı, yapacağım yatırımın geri dönüşü ne zaman olur diye bakıyor. Nitelikli ve özel yatırım alanlarında süreç çok uzayabiliyor. İmar mevzuatımız vazgeçilmezimiz ama yabancının kafasında soru işaretleri yaratıyor. Sektörümüzde yabancı yatırım oranı yüzde 10'u bile bulmaz. Türkiye'deki bugüne kadarki sıfırdan en büyük yabancı turizm yatırımı Peninsula ile geldi. Yüzde 50 ortak oldu. Turizm yatırımcısı biraz da gözü karadır. Çünkü, turistik tesis bir fabrika gibi değildir. Bir kere genellikle 12 ay çalışmaz. Dış faktörlere karşı bağışıklığı olsa da karlılığı düşüktür. Sektörümüzün en güzel tarafı değer artışı. Yatırımın yapıldığı yerde yakalanan değer artışı tesisi sattığınız anda kazandırabiliyor. Buna sanayicilerin, müteahhitlerin yıllarca çalıştığının bereketi, neması da diyebiliriz. Bizim üyelerimizin çoğu müteahhittir, sanayicidir.''
Türk turizm sektörü olarak Arap Yarımadası ile müthiş bir mücadeleye gireceklerini belirten ve Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirliklerinin uzay istasyonu gibi tesis yatırımı yaptıklarına dikkat çeken TTYD Başkanı Oya Narin şöyle devam etti:
''Onlarla aynı sularda yüzebilmemiz için yeni hamlelere ihtiyaç var. Arsa tahsisleri 49 yıllığına verilse de idari hukuk değil, yatırımcıyı koruyan mevzuat devrede olmalı. 100 dönüm arazide 100 milyon dolarlık yatırım yapıyorsunuz. Bir anda üst kullanım hakkınız elinizden alınabiliyor. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği üyesi bir yatırımcı inşaatı geç bitirip iskanı da geç alınca tahsisi maalesef iptal edildi. Yaptığı yatırım gitti. Üstelik kredi kullandığı bankayla icralık durum doğabiliyor.''
Türkiye’de yıldız sayısına bakılınca otel piramidinde terslik olduğunu vurgulayan Narin İtalya'da, Fransa'da otellerin 5, 4, 3 yıldız diye indiğini, yatak kapasitesinin çoğunun 4 ve 3 yıldızda yoğunlaştığını ancak Türkiye'de bu durumun ters olduğunu, yatak kapasitesinin yüzde 47'si 5 yıldızlı otellerde toplandığını bu yüzden de fiyatların alttan yukarı doğru artacağına, 5 yıldızdan terse doğru gittiğini kaydetti.
Sektöre cari açığı kapatma görevi verildiğini ancak yeterince desteklenmediğini vurgulayan TTYD Başkanı Narin turizmcilerin 100 dolarlık dövizi getirince KDV'den konaklama vergisine ciddi vergi ödediğini hatırlatarak şöyle devam etti:
''İhracatçı 100 dolar getirince en az yüzde 10 teşvik alıyor. İhracatçı KDV desteği, pazarlama desteği alıyor. Bizim sektörün de desteklerle motive edilmeye ihtiyacı var. Gecelemenin yüzde 70'ini karşılayan güney sahillerindeki tesisleri 12 ay çalıştıracak cazibeler yaratılması gerekiyor. Kış aylarında personelini tutan tesislere destek verilmesi sektörü biraz canlandırabilir. Pandemide toplam borç 14 milyar dolardı. 10 milyar dolara kadar düştü. Bu turizm için iyiye işaret değil. Turizm yatırımcısının toplam borcunun 16-17 milyar dolar düzeyine çıkması lazım ki yatırım döneminin tekrar başladığını anlayalım. Borç göstergesindeki bu duruma rağmen sektöre yeni yatırımcılar giriyor. Sadece İstanbul'da 100 binin üzerinde ilave yatak oluştu. Bodrum'da da aynı durum söz konusu.''
